تورنتون وایلدر

تورنتون وایلدر در ۱۷ آوریل ۱۸۹۸ در مدیسون مرکز ایالت ویسکانسین آمریکا به دنیا آمد. پدرش سردبیر و ناشر یک روزنامه محلی و مردی سخت مذهبی و مادرش کشیش زاده ای مهاجر بود.

کودکی و نوجوانی وایلدر همراه خانواده اش عموما در سفر سپری می شد. پدرش برای مدتی کنسول آمریکا در هنگ کنگ بود. پس از مدتی مجددا به کالیفرنیا بازگشتند. هنگامی که در سال ۱۹۱۱ بار دیگر به چین سفر کردند برای مدت یک سال به عنوان شاگرد شبانه روزی به مدرسه هیئت مبلغین مذهبی انگلیسی در شهر چه فو Cheafoo مشغول تحصیل شد. در سال ۱۹۱۲ مجددأ به همراه خانواده اش به آمریکا بازگشت. در سال ۱۹۱۵ دوره دبیرستان را به اتمام رساند و در کالج اوبرلین Oberlin College شروع به همکاری کرد. این آغاز نویسندگی وایلدر بود. در سال ۱۹۱۸ با اینکه چندین بار به جهت ضعف بینائی موفق نشده بود در ارتش نام نویسی کند سرانجام در توپخانه ساحلی پذیرفته شد. در ۱۹۱۹ موفق به دریافت لیسانس شد و یک سال بعد به عنوان نماینده در آکادمی آمریکا در شهر رم مشغول به کار شد. قریب یک سال وایلدر در رم و پاریس بود. نخستین اثرش به نام کابالا ، محصول این دوران است. در سال ۱۹۲۱ مجددا به آمریکا بازگشت و شغل معلمی را انتخاب کرد. ضمنا فعالیت های تحقیقی خود را برای اخذ درجه فوق لیسانس در پرینستول دنبال کرد. در سال ۱۹۲۶ نمایشنامه ترومپت خواهد نواخت را منتشر کرد. این اثر توسط کارگاه تئاتر آمریکا ، به صحنه رفت. در حقیقت با رمان پل سن لوئیس بود که نام تورنتون وایلدر به عنوان نویسنده بر سر زبانها افتاد . این اثر چه به لحاظ شهرت و چه به لحاظ مالی باعث شد که وایلدر شغل معلمی را رها کند و به صورتی پیگیر به نویسندگی بپردازد.

در سال ۱۹۳۰ از طرف دانشگاه شیکاگو به او پیشنهاد تدریس شد و او مدت ۶ سال به عنوان استاد در این دانشگاه به امر تدریس اشتغال داشت. مقارن همین ایام شروع به نوشتن نمایشنامه برای کمپانی های سینمائی هالیود کرد. نمایشنامه تاجر بانگرز یکی از نخستین نمایشنامه های وایلدر در سال ۱۹۴۰ به کارگردانی ماکس راینهارت به صحنه رفت. اما مورد استقبال تماشاگران قرار نگرفت و با شکست روبه رو شد. چهار سال بعد مجددا وایلدر این اثر را با تجدیدنظر بازنویسی کرد و با عنوان ماچ میکر (دلاله) آن را در لندن به صحنه برد. این بار نمایش با موفقیت مواجه شد و یک سال بعد در نیویورک به صحنه رفت. این اثر نمایشنامه ای کمدی با سبکی بسیار سنتی است که در آن از الگوهای آشنایی که در نمایشنامه های کمدی از زمان آریستوفان تا به امروز به کار گرفته شده استفاده گردیده.

اثر مشهور وایلدر به نام شهر ما در سال ۱۹۳۸ دروازه های شهرت را به روی او گشود. جایزه پولیتزر به او تعلق گرفت و به زودی در تئاترهای مختلف به اجرا درآمد. وایلدر در این اثر درباره سه امر عمده زندگی یعنی عشق، ازدواج و مرگ قلم می زند. این سه امر در نظر وایلدر نقاط عطف زندگی بشری محسوب می شوند. او همچنین به وسیله شخصیت مدیر صحنه بعد زمان را می شکند و زندگی روزانه جورج و امیلی Goerge و Emily را که در دو هزار سال قبل در سرزمین بابل می گذشته با انسان های امروز مورد مقایسه و سؤال قرار می دهد.

وایلدر در سال ۱۹۴۲ وارد نیروی دریایی گردید و در همین سال اثر دیگر خود را به نام پوست دندان ما را به رشته تحریر در آورد و یکبار دیگر جایزه پولیتزر را به خود اختصاص داد. این اثر تمثیلی است از لجاجت و اصرار بشری که می خواهد از طریق پوست دندان خود زنده بماند. در حالی که گوشت بدنش وارث مصیبت های گوناگونی برای اوست. نمایشنامه شام طولانی کریسمس اثر دیگر وایلدر در سال ۱۹۵۵ به صورت اپرا اجرا گردید.

اثر دیگر او به نام دلاله نیز از طرف کمپانی های سینمایی به فیلم در آمد. شش نمایشنامه تک پرده ای که در مجموعه شام طولانی کریسمس گرد آوری و در آمریکا به چاپ رسید در واقع مربوطه به آثار دهه ۱۹۳۰ تا ۴۰ نویسنده محسوب می شود . سه نمایشنامه این مجموعه به نام های ملکه های فرانسه و عشق و طرز معالجه آن و چنین چیزهایی فقط در کتابها اتفاق می افتد، گویای این امر است که وایلدر سعی کرده است به تئاتر آنگونه که آنرا احساس کرده است تفاهم نماید و با تکنیک های واقع بینانه تری کار کند. قطار هیاواتا ، سفر دلپذیری از ترنتون تا کامون و کاندیدا از دیگر آثار وایلدر هستند.

وایلدر از صحنه تئاتر به عنوان تقلید از طبیعت استفاده نمی کند، بلکه سعی او در این است که با حداکثر صرفه جویی در وسائل و تزیینات صحنه ای، یک سری از تصاویر و سمبل ها را در نظر تماشاگران مجسم سازد. در نمایشنامه شام طولانی کریسمس صحنه تئاتر دارای دو در است، در ورودی نمایانگر تولد و در خروجی آن نمایانگر مرگ است. بازیگرانی که وارد صحنه می شوند بدین معناست که به دنیا می آیند و ساعاتی از عمر خود را در روی صحنه زندگی سپری می کنند و سرانجام از در دیگر خارج می شوند. تنها دکوری که برای صحنه نمایش در نظر گرفته شده یک میز بزرگ است برای شام کریسمس ، شامی که مظهر ضیافت زندگی است.

گذراندن دوران کودکی در مشرق زمین به خصوص چین بدون شک نکات فراوانی درباره تئاتر شرق به وی آموخت. این تجربیات او را به ارزش های سودمند و اخلاقی نسبت به یک سبک فرم گرا که بعدها در نمایشنامه هایش به کار گرفت رهنمون ساخت.

وایلدر را امروز به عنوان مردی که همراه یوجین اونیل ، تئاتر آمریکا را از قیدوبندهای سنتی آزاد ساخت و ابتکارات جدیدی به عالم تئاتر افزود می شناسند و او را تحسین می کنند.